Չինաստան
Դասարանական աշխատանք
Վարժություն 1․01
Ա)83-43=40
X=40
Բ)53-X=42
X=53+42
X=.95
Գ) X-14 =15
X=15+14
X=29
Դ) X * 8 = 56
X = 56 : 8
X=7
Ե) 35 : X = 7
X = 35 : 7
X = 5
Զ ) X : 5 = 10
X = 10 * 5
1.02
1 88 — 67 =21
2 518: 14 = 37
3 99 * 73 = 26
4 969 : 57 = 17
5 176 + 176 = 352
6 137 : 35 = 4795 .,.
7 182 + 451 = 633
8 798 : 42 = 33516
Առողջ ապրելակերպի սկզբունքները ըստ ճապոնացի գիտնականների․
1․Էկոլոգիապես մաքուր սնունդ, մաքուր խմելու ջուր, մաքուր օդ։
2․առողջ ամենաքիչը 8 ժամյա քուն ժամը 22։00 — 23։00 -ից ուշ չքնել։
3․ մարմնակրթություն,սպորտ, պահպանել հիգենյաի կանոնները։
4․ Վատ սովորություններից / եղունգները կրծել , ծխել , նարկոտիկ օգտագործելը պետք է ձեռք ազատվել։
5․ Սթրեսային իրավիճակներից դուրս գալ կատակով, հումոր — ով։
Սովորողի օրակարգը
8 ժամյա քուն, 8 ժամ աշխատանք, 8 ժամ հանգիստ։ Ես 8 ժամ քնում եմ 8 ժամը անցկացնում դպրոցում իսկ մյուս 8 անում եմ դասերս հետո զբաղվում իմ սիրած գործերով։
Ընդհանուր հաշվետվություն
Հոկտեմբեր ամիս
նոյեմբեր ամիս
ՈՒՆԵՏԻ ԽՈՒԱՆ ԿԱՌԼՈՍ ՏԱՍԸ ՊԱՏՎԻՐԱՆՆԵՐ
ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ ԱՄԻՍ
ՉԱՌԼԻ ՉԱՊԼԻՆԻ ԳՐԱԾ ՆԱՄԱԿԸ ԴՍՏԵՐԸ
ՀՈՒՆՎԱՐ
ՓԵՏՐՎԱՐ
Վ․ՏԵՐՅԱՆ ՈՍԿԵ ՀԵՔԻԱԹ ԺՈՂՈՎԱԾՈՒ
ՄԱՐՏ
ԱՊՐԻԼ
ՄԱՅԻՍ ԱՄՍՎԱ ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅՈՒՆ
ԿԱՐԴՈՒՄ ԵՆՔ ՍԱՀՅԱՆ
Փնտրում ես դու ինչ-որ հանցանք,
Հեգնում ես ինձ ու չես ներում,
Բայց կա ինչ-որ մի կարեկցանք
Քո հեգնական ժպիտներում:
Հեգնում ես ինձ ու նախատում,
Բորբոքում ես կռիվ ու վեճ,
Բայց կա ինչ-որ մի քաղցրություն
Քո դառնագին խոսքերի մեջ:
Ա՜խ, հոնքերդ ես հաճախ կիտում,
Նայում ես ինձ այնպես մռայլ,
Բայց կա ինչ-որ քնքշություն
Քո անողոք դեմքի վրա:
Հաճախ այնպես խայթում ես դու,
Սրտիս այնպես վիշտ ես բերում,
Բայց կա ինչ-որ մտերմություն
Քո այդ օտար հայացքներում:
Մերթ փարվում ես ինձ հովի պես,
Մերթ հողմի պես ինձ չարչարում,
Ա՜խ, երբ այդպես շոյել գիտես,
Էլ ինչո՞ւ ես ցավ պատճառում:
1. Մգեցված բառերը բացատրի՛ր։
Հանցանք – Սովետական կարգերի դեմ ուղղված կամ սոցիալիստական օրինականությունը խախտող և սովետական քրեական օրենքով պատժի կիրառման հանգեցնող հասարակականորեն վտանգավոր արարք կամ անգործություն:
Նախատել – Հանդիմանել, մեկին կշտամբել որևէ բանի համար:
Անողոք – Որին չի կարելի ողոքել՝ մեղմացնել, դաժան, անողորմ:
Խայթել – Խայթոցով ծակել՝ խոցել՝ վիրավորել:
Հողմ – Ուժեղ քամի։
2. Ներկայացրո՛ւ տրամադրության, զգացումների փոփոխությունները։
Իմ մահով ոչինչ չի փոխվի կյանքում,
Ու չի պակասի աշխարհում ոչինչ,-
Մի լույս կմարի հինգերորդ հարկում,
Կմթնեն մի պահ աչքերը քո ջինջ։
Բայց հավքերն էլի հարավ կչվեն,
Մանուկներն էլի կխաղան բակում,
Կանաչներն էլի ցողով կթրջվեն,
Ծաղիկներն էլի կշնչեն մարգում։
Կվառվի լույսը հինգերորդ հարկում,
Կժպտան նորից աչքերը քո ջինջ,
Իմ մահով ոչինչ չի փոխվի կյանքում,
Եվ չի պակասի աշխարհում ոչինչ։
1. Ո՞րն է հեղինակի ասելիքը։
Որ իր մահից հետո աշխարհում ոչինչ չի փոխվի։ Կարծես հիասթափված է, ինքն իր եսը չի գնահատում։
2. Գրի՛ր քո կարծիքը ,,Կյանքի յուրաքանչյուր պահը հնարավորություն է,, ասույթի վերաբերյալ։
Ես համաձայն եմ այս մտքի հետ, քանի որ յուրաքանչյուրիս կյանքի մի փուլում անցնում ենք հեշտ և բարդ փորձությունների միջով, որոնք հետագայում մեզ օգուտ են տալու և կյանքի տարբեր իրավիճակներում կկարողանանք ճիշտ դուրս գալ։
Ինձ ճանաչելը մի քիչ դժվար է,
Հասկացեք, էլի, ես մի քիչ բարդ եմ,
Քարի պես պինդ եմ, հողի պես փխրուն,
Ինչպես չլինի դեռ մի քիչ մարդ եմ։
Ես իմ իշխանն եմ, իմ գլխի տերը,
Եվ ինձ թվում է՝ մեծ ու անպարտ եմ,
Բայց ինչ-որ չափով և ինչ-որ մի տեղ
Դեռ թիապարտ եմ։
Մերթ ոտից գլուխ զարդեր եմ հագնում,
Մերթ այնպես անշուք, պարզ ու անզարդ եմ,
Մերթ քար ու քարափ, մերթ վայրի խոպան,
Մերթ կանաչ անտառ ու ցանած արտ եմ։
Հավիտենության լծորդն եմ անդուլ,
Բայց և կարճատև մի ակնթարթ եմ,
Փոթորիկներ են եռում հատակիս,
Թեև երեսից այսպես հանդարտ եմ։
Կյանքս ավարտելու վրա եմ արդեն,
Բայց ինքս, ավա՜ղ, դեռ անավարտ եմ…
Ինձ ճանաչելը մի քիչ դժվար է,
Հասկացեք, էլի, ի՞նչ արած, մարդ եմ։
1. Առանձնացրո՛ւ և բացատրիր անհասկանալի բառերը։
2. Ներկայացրե՛ք բանաստեղծության ասելիքը։
Ուզում է ասել, որ իրեն ճանաչելն դժվար է, բարդ է իր հետ, բայց եթե մի փոքր դիմանանք և հասկանանք իրեն հետագա շփումն ավելի լավ կլինի։
3. Գրե՛ք ստեղծագործական աշխատանք ,,Ինձ ճանաչելը մի քիչ դժվար է,,։
ՏԱՂ ԱՆՁՆԱԿԱՆ ԵՂԻՇԵՑ ՉԱՐԵՆՑ
Թողած Կարսում, գետի ափին, տունս՝ շինված անտաշ քարով,
Կարսը թողած, Կարսի այգին ու հայրենի երկինքը մով
Եվ Կարինե Քոթանճյանին անգամ չասած մնաս բարով―
Ա՜նց եմ կենում հիմա օտար քաղաքների ճանապարհով:
Անց եմ կենում, շուրջս-մարդիկ, շուրջս դեմքեր հազա՜ր-հազա՜ր.
Շուրջս աշխարհն է աղմկում, մարդկային կյանքն անհավասար.
Եվ ո՞վ կասի՝ ինչո՞ւ ես դու, և ով կասի, թե ո՞ւր հասար,―
Դեմքերը, ախ, բութ են այնպես՝ կարծես շինված են տապարով:
Գորշ, տաղտկալի ու խելագար երգ է կարծես այս կյանքը մի.
Ինչ-որ մեկի սրտում բացված- վերք է կարծես այս կյանքը մի.
Եվ ո՞ւմ համար- էլ ո՞ւմ համար կարոտակեզ երգե հիմի
Սիրտս՝ լցված տարիների սեղմ արճիճով ու կապարով:
Բայց շուրջս թող որքան կուզե աշխարհը այս խնդա, ցնդի―
Ես- հաշմանդամ ու խելագար ու հավիտյան վտարանդի՜
Դեպի երկինք պիտի գնամ, դեպի եզերքը Ամենտի―
Իմ բարձր, հին ու աստղային երազների ճանապարհով…
Ու էլ ամե’ն մեղքի համար սիրտս հիմա ունի ներում.
Պիտի անդարձ ես հեռանամ, պիտի գնամ՝ ա’չքս հեռուն.
Թե Կարինե Քոթանճյանին տեսնեք Կարսի փողոցներում―
Ասե’ք նրան՝ Չարենցն ասավ- մնաս բարո՜վ, մնաս բարո՜վ…
Առաջադրանքներ
1. Ինչպիսին է Կարս քաղաքը, ներկայացրո՛ւ քո բառերով, բայց Չարենցի նկարագրությամբ:
Կարսն իր հայրենի քաղաքն էր, այնտեղ էր մեծացել, ապրել։ Տները շինված էին անտաշ քարերով։ Այնտեղ բոլոր անցնող մարդիկ իրար հարազատ էին համարում։
2. Դուրս բեր անհասկանալի բառերը, բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ:
Մով – կապույտ,
Արճիճ – թեթև, կապտավուն – սպիտակ գույնի մետաղ, կապար,
Վտարանդի – իր հայրենիքից հեռացած և օտար երկրում բնակություն հաստատած մարդ:
3. Բացատրի՛ր այս քառատողը.
Բայց շուրջս թող որքան կուզե աշխարհը այս խնդա, ցնդի―
Ես- հաշմանդամ ու խելագար ու հավիտյան վտարանդի՜
Դեպի երկինք պիտի գնամ, դեպի եզերքը Ամենտի―
Իմ բարձր, հին ու աստղային երազների ճանապարհով…
Չարենցն օտար միջավայրում էր գտնվում և շրջապատող մարդիկ իրեն չէին հետաքրքրում։ Նա միևնույն է մնալու է այսեղ գնալու է իր նպատակի հետևից։
4. Ի՞նչ տրամադրություն է արտահայտում բանաստեղծությունը:
Բանաստեղծությունն արտահայտում է տխրություն, թախիծ, քանի որ նա հրաժեշտ է տալիս իր հայրենի քաղաքին՝ գիտենալով, որ հետ չի գալու, հրաժեշտ է տալիս Կարինեին և իր ծանրացած սրտով հեռանում է։
5. Բացատրի՛ր վերնագիրը:
Չարենցն արտահայտում է իր զգացմունքները, տառապանքները: Իմ կարծիքով, նաև ի նկատի ունի իր անձնականը։
ՎԱՀԱՆ ՏԵՐՅԱՆ ՈՍԿԵ ՀԵՔԻԱԹ ԺՈՂՈՎԱԾՈՒ
Կարդա՛ Տերյանի ,,Ոսկե հեքիաթ,, շարքի բանաստեղծությունները,
1․ Ներկայացրո՛ւ՝ ինչ առանձնահատկություններ ունեն բանաստեղծությունները, ի՞նչ թեմայով են գրված, ինչ տրամադրություն են արտահայտում։
Նախ ասեմ, որ բանաստեղծությունները գրված են շատ գեղեցիկ, շատ հավանեցի հեղինակի ներկայացնելու ոճը, գրելու ոճը․․․ Կարծում եմ, բոլոր բանաստեղծությունները գրված են սիրո, տխրության, թախիծի մասին։
2․ Առանձնացրո՛ւ սիրելի բանաստեղծություններ։
Սիրելի բանաստեղծություններ։
3․ Մեկ բանաստեղծություն ընտրել, ձայնագրել կամ տեսագրել, տեղադրել բլոգում, ուղարկել հղումը։
Վահան Տերյան ,,Կարուսել,,։
15 ՓԱՍՏ ԱԳԱԹԱ ՔՐԻՍՏԻԻ ՄԱՍԻԻՆ
1. Ագաթա Քրիստիի մայրը դեմ էր, որ դուստրը սովորեր կարդալ։
Նախքան բեսթսելեր դառնալը, Քրիստիի մայրը դեմ էր, որ դուստրը սովորի կարդալ մինչև 8 տարեկանը և պնդում էր, որ սկսնակ հեղինակին տնային կրթություն ստանա: Տիկին Քրիստին հրաժարվեց թույլ տալ Ագաթային որևէ ձևական կրթություն ստանալ մինչև 15 տարեկանը, երբ նրա ընտանիքը նրան ուղարկեց Փարիզի ավարտական դպրոց:
2. Ագաթա Քրիստիի առաջին վեպը գրվել է համարձակության վրա:
Այն բանից հետո, երբ մի պատանեկություն անցկացրեց գրքեր կարդալով և պատմություններ գրելով, Քրիստիի քույրը՝ Մեջը, համարձակվեց իր քրոջը մարտահրավեր նետել: Քրիստին ընդունեց մարտահրավերը և գրեց «Առեղծվածային գործը Սթայլսում» մի առեղծված, որում պատկերված է հիվանդ արձակուրդում գտնվող զինվորը, ով հայտնվում է ընկերոջ կալվածքում թունավորման մեջ: Վեպը, որում պատկերված էր Հերկուլ Պուարոն, մերժվեց վեց հրատարակիչների կողմից, նախքան տպագրվելը 1920 թվականին։
3. Ագաթա Քրիստին Էրկյուլ Պուարոյի վրա հիմնել է իրական անձ:
Պուարոն՝ բեղավոր հետախույզը, ով ջենթլմենական մոտեցում է ցուցաբերել հանցագործությունների բացահայտման հարցում, կարող է լինել Քրիստիի ամենահայտնի ստեղծագործությունը: Ասում են, որ Քրիստին ոգեշնչվել է, երբ 1910-ականների սկզբին տեսել է մի բելգիացու, ով նստում է ավտոբուս: Նա մի փոքր տարօրինակ տեսք ուներ, դեմքի մազածածկույթով և տարօրինակ արտահայտությամբ: Նրա գեղարվեստական գործընկերոջ դեբյուտը «Սթայլսում առեղծվածային գործը» ֆիլմում կլինի Պուարոյի առաջին 40 ելույթներից:
4. Ագաթա Քրիստին մեկ անգամ անհետացել է 10 օրով։
1926 թվականին Քրիստին, ով արդեն մեծ ու հավատարիմ երկրպագուների բազա էր հավաքում, թողեց իր տունն առանց հետքի: Դա կարող էր լինել նրա սարսափելի պատմություններից մեկի սկիզբը, հատկապես այն պատճառով, որ նրա ամուսինը՝ Արչին, վերջերս հայտնել էր, որ սիրահարվել է մեկ այլ կնոջ և ցանկանում էր բաժանվել: Սկսվեց ոստիկանական որս, թեև դա ավելորդ էր. Քրիստին պարզապես քշել էր քաղաքից դուրս, հավանաբար, որպեսզի իր միտքը շեղի իր բուռն տնային կյանքից: Հեղինակը դրա մասին չի հիշատակել իր հետագա ինքնակենսագրության մեջ։ Ոմանք ենթադրում էին, որ դա գովազդային հնարք էր, մինչդեռ մյուսները հավատում էին ընտանիքի այն պնդումներին, որ նա զգացել է ինչ-որ ամնեզիական իրադարձություն:
5. Ագաթա Քրիստին իր աշխատանքում մեծ ուշադրություն չէր դարձնում բռնությանը:
Սպանությունը սովորաբար անհրաժեշտ է սպանության առեղծվածը գործի դնելու համար, Քրիստիի նախընտրած մեթոդիկան իր հերոսներին սպանելու համար թույնն էր։ Հազվադեպ էին նրա հերոսները զենք կրում։ Նրա երկու ամենահայտնի դետեկտիվները՝ Միսս Մարփլը և Հերկուլ Պուարոն՝ վիրտուալ պացիֆիստներ էին:
6. Ագաթա Քրիստին կեղծանուն ուներ:
Քրիստիի ոչ բոլոր աշխատանքներն են ունեցել մահացության մակարդակ։ Սկսած 1930 թվականից և շարունակվելով մինչև 1956 թվականը, նա գրել է վեց ռոմանտիկ վեպ Մերի Վեստմակոթ գրչանունով: Կեղծանունը նրա միջնանվան՝ Մերիի կոնստրուկտն էր, որի ազգականների ազգանունն էր Ուեսթմակոթը:
7. Ագաթա Քրիստին սիրում էր սերֆինգ:
Ամուսնու՝ Արչիի հետ միասին, Քրիստին 1922թ.-ին մեկնեց ճամփորդության՝ սկսելով Հարավային Աֆրիկայում և ավարտելով Հոնոլուլուում: Ամեն քայլափոխին աստիճանաբար ավելի ունակ էր ձիավարելու սերֆինգի տախտակները։ Որոշ պատմաբաններ կարծում են, որ նրանք կարող էին նույնիսկ լինել առաջին բրիտանացի սերֆինգիստներից, ովքեր սովորել էին ոտքի վրա վարել:
8. Ագաթա Քրիստիին դուր չէր գալիս հեղինակային լուսանկար անելը։
Թեև բացահայտորեն ամաչկոտ չէ, Քրիստին հաճախակի լուսանկարվում էր ճամփորդելիս, նա կարծես չէր սիրում, որ իր լուսանկարը հայտնվեր իր վեպերի վրա և մի անգամ պնդեց, որ դրանք թողարկվեն առանց նմանության: Հավանաբար, Քրիստին նախընտրում էր չճանաչվել հանրության մեջ:
9. Ագաթա Քրիստին դետեկտիվ գրելու երդում է տվել:
Հիմնադրվել է 1928 թվականին գրող ,,Էնթոնի Բերքլիի,, կողմից, Լոնդոնի ,,Հայտնաբերման ակումբը Անգլիայի նշանավոր հանցագործ գրողների սոցիալական ժողովն էր: Անդամները «երդվեցին» (հիմնականում լեզուն այտին) երբեք չպահել իրենց ընթերցողներից կենսական նշանակություն ունեցող թելերը և երբեք չօգտագործել ամբողջովին գեղարվեստական թույներ որպես սյուժեի հենակներ: Քրիսթին լավ վարկանիշով անդամ էր և 1956 թվականին ստանձնեց պատվավոր նախագահի պաշտոնը մի պայմանով։ Նա երբեք չէր ուզում որևէ ելույթ ունենալ:
10. Ագաթա Քրիստին ամեն կերպ փորձում էր զբաղվել ծխախոտով:
Չնայած այն շուտով համբավ ձեռք կբերեր իր նվիրյալներին սպանելու համար, մի ժամանակ ծխելը այնքան հարգված էր, որ թվում էր, թե անսովոր էր ծխելը: Առաջին համաշխարհային պատերազմի ավարտից անմիջապես հետո Քրիստին ասաց, որ հիասթափված է, որ չի կարողացել սովորել այդ սովորությունը, չնայած նա փորձում էր:
11. Ագաթա Քրիստին գրել է մի պիես, որը կարող է երբեք չդադարել վազել:
Վարագույրն առաջին անգամ բարձրացվել է մկնիկի թակարդի վրա ,,Լոնդոնի Ուեսթ Էնդում 1952 թվականին,,: Ավելի քան 60 տարի անց այն դեռ կանոնավոր կերպով ներկայացվում է, և 2012 թվականին անցել է 25000-ի շեմը: Ներկայացումը մի խումբ մարդկանց մասին է, ովքեր թակարդում են ձյունապատ տնակում մարդասպանի հետ: Դրանցից էր ,,Երեք կույր մկներ,, որը գրվել էր Մարիամ թագուհու պատվերով՝ 1947 թվականին:
12. Ագաթա Քրիստին սիրում էր հնագիտությունը:
Արչիից բաժանվելուց հետո Քրիստին ամուսնացավ հնագետ Մաքս Մալոուանի հետ՝ 1930 թվականին և միացավ նրան, Սիրիա և Իրաք կանոնավոր արշավների համար: 2015 թվականին Հարփեր Քոլինզը վերահրատարակեց «Արի, ասա ինձ, թե ինչպես ես ապրում» գիրքը, հեղինակի վաղուց մոռացված 1946 թվականի հուշերը՝ իր ճանապարհորդության փորձառությունների մասին:
13. Ագաթա Քրիստիի հորինված «զոհերից» առնվազն մեկը ոգեշնչվել է իրական կյանքի անհանգստությունից:
Երբ Մալոուենն ամուսնացավ Քրիստիի հետ, նա հայտնի հնագետ սըր Լեոնարդ Վուլլիի օգնականն էր: Այս փաստը բարկացրեց Վուլիի կնոջը, ով հրաժարվեց թույլ տալ Քրիստիին մնալ Միջագետքի փորող ճամբարում. Մալոուանը ստիպված էր ամեն գիշեր գնացքով գնալ Բաղդադ՝ նրան տեսնելու համար: Շուտով Քրիստին գրեց «Սպանություն Միջագետքում». զոհը հնագիտության ոլորտի տնօրենի կինն էր, որին հարվածել էին հնաոճ մականով: Քրիստին գիրքը նվիրել է Վուլլիներին, ովքեր այլևս երբեք չեն միացել Մալոուանի արշավախմբին։
14. Դուք կարող եք վարձակալել Ագաթա Քրիստիի հին տունը:
Եթե ցանկանում եք բնակվել նույն անշարժ գույքում, ինչպիսին Քրիստին է, ապա դուք կարող եք վարձակալել նրա նախկին տունը Դևոնշիրում, Անգլիա: Դարավոր տունը Քրիստիի ամառային հանգստավայրն էր 1950-ականներին. դրա մի մասը վարձով է տրվում անհատներին կամ խմբերին՝ գիշերը 500 դոլարով: Որոշ կահույք և դաշնամուր, որոնք ժամանակին պատկանել է հեղինակին, մնում է բնակության վայրում:
15. The New York Times-ը մահախոսական կազմեց Հերկուլ Պուարոյի համար, երբ նա «մահացավ»:
Ինչպես Արթուր Կոնան Դոյլը, այնպես էլ Քրիստին, ի վերջո, հոգնեց իր նշանավոր կերպարից և ձեռնամուխ եղավ Հերկուլ Պուարոյի մահվանը 1975 թվականի «Վարագույր» վեպում: Նրա մահվան արձագանքն այնքան կատաղի էր, որ The New York Times-ը օգոստոսի 6-ին հրապարակեց հերոսի «մահախոսական» առաջին էջում: Հաջորդ տարի Քրիստին մահացավ:
ՉԱՌԼԻ ՉԱՊԼԻՆԻ ԳՐԱԾ ՆԱՄԱԿԸ ԴՍՏԵՐԸ
Դստրիկս,
Հիմա գիշեր է: Ծննդյան գիշեր: Իմ փոքրիկ ամրոցի բոլոր անզեն պահապանները քնել են: Քնած են և եղբայրդ ու քույրդ: Նույնիսկ մայրդ արդեն քնել է: Ես քիչ մնաց արթնացնեի այդ նիրհող թռչնակներին` մինչև կհասնեի իմ այս աղոտ լուսավորված սենյակը:
Ինչքան հեռու եմ քեզանից, բայց թող կուրանան աչքերս, թե քո պատկերը , թեկուզ մի ակնթարթ, հեռանում է աչքիս առաջից: Նա այնտեղ է, իմ սեղանին, այստեղ` սրտիս մեջ: Այդտեղ, հեքիաթային Փարիզում, դու պարում ես փառահեղ թատրոնի բեմահարթակի վրա, Ելիսեյան դաշտերում: Ես դա լավ գիտեմ, և ինձ թվում է, գիշերվա այս լռության մեջ լսում եմ քո քայլերը, տեսնում եմ քո աչքերը, որ փայլում են ինչպես աստղերը ձմեռային գիշերում: Ես լսել եմ, որ դու այդ տոնական ու շողշողուն ներկայացման մեջ կատարում ես դերը պարսկական գեղեցկուհու, որը գերված է թաթարական խանից:Գեղեցկուհի՛ եղիր և պարիր, ա՛ստղ եղիր և փայլիր, բայց եթե հանդիսատեսի ցնծությունն ու շնորհակալության խոսքերն արբեցնեն քեզ, եթե գլուխդ պտույտ գա քեզ ընծայված ծաղիկների բույրից, ապա քաշվիր մի անկյուն և կարդա իմ նամակը, ունկնդիր եղիր հորդ ձայնին.
Ես քո հայրն եմ, Ջեալդինա:
Ես`Չարլին, Չարլի Չապլինը:
Գիտե՞ս, թե քանի գիշերներ եմ անցկացրել քո մահճակալի մոտ, երբ դու փոքր էիր. քեզ հեքիաթներ էի պատմում և՛ քնած գեղեցկուհու, և՛ մշտարթուն վիշապի մասին… Իսկ երբ քունը իջնում էր իմ ծերացող աչքերին, ես ծիծաղում էի նրա վրա ու ասում. << Հեռացի՛ր, իմ քունը իմ աղջկա երազանքներն են>>: Ես տեսնում էի քո այդ երազանքները, Ջերալդինա, տեսնում էի քո ապագան, քո այսօրը. Ես տեսնում էի բեմահարթակի վրա խաղացող մի աղջկա, երկնքում ճախրող մի փերու: Լսում էի, ինչպես մարդիկ ասում են.<< Տեսնու°մ եք այս օրիորդին: Սա այն ծեր ծաղրածուի աղջիկն է: Հիշու°մ եք ինչ էր նրա անունը` Չարլի>>:
Այսօր հերթը քոնն է: Պարի՛ր: Ես պարում էի լայն պատառոտված անդրավարտիքով, իսկ դու պարում ես արքայադստեր մետաքսյա հագուստով: Այդ պարերն ու ծափահարությունների որոտը քեզ երկինք կհանեն: Բարձրացի՛ր: Բարձրացիր այնտեղ, աղջիկս, բայց և վերադարձիր երկիր, դու պետք է տեսնես, ինչպես են ապրում մարդիկ, ինչպես են ապրում այն ծայրամասերի փողոցի պարուհիները. Նրանք պարում են ցրտից և սովից դողալով: Ես այնպիսին եմ եղել, ինչպիսին նրանք են, Ջերալդինա: Այն գիշերները, այն կախարդական գիշերները, երբ դու քնում էիր` օրորվելով իմ հեքիաթներից, ես չէի քնում. Ես նայում էի քո դեմքին, լսում էի քո սրտի զարկերը և ինձ հարց էի տալիս.<< Չարլի, միթե՞ այս փիսիկը կճանաչի քեզ երբևէ>>: Դու ինձ չես ճանաչում Ջերալդինա… ես շատ հեքիաթներ եմ պատմել քեզ այն երկար գիշերներին, բայց իմը, իմ հեքիաթը` չեմ պատմել: Իսկ դա նույպես հետաքրքիր է: հեքիաթ` քաղցած ծաղրածուի մասին, որ պարում ու երգում էր Լոնդոնի աղքատ թաղամասերում, իսկ ապա… ողորմածություն հայցում…
Ահա նա իմ, հեքիաթը: Ես գիտեմ ինչ բան է սովը, ինչ է անօթևան լինելը: Դեռ ավելին` ես ճաշակել եմ ստորացնող մորմոքը այն թափառական ծաղրածուի, որի կրծքի տակ փոթորկվում է հպարտության մի ամբողջ օվկիանոս և այդ հպարտությունը մեռցնում էին նետած դրամերը… և չնայած այդ ամենին ես ապրում եմ, իսկ ապրողների մասին սովորաբար քիչ է խոսվում:
Ավելի լավ է խոսենք քո մասին:
Քո անվանը, Ջերալդինա, հետևում է իմը` Չապլին: Այդ անունով ես ավելի քան քառասուն տարի ծիծաղեցրել եմ մարդկանց: Բայց ես ավելի լաց եմ եղել, քան նրանք ծիծաղել են: Ջերալդինա, այն աշխարհում, որտեղ ապրում ես դու, միայն պարերն ու երաժշտությունը չէ,որ գոյություն ունեն…Կեսգիշերին, երբ դու դուրս ես գալիս մեծ դահլիճից, կարող ես մոռանալ քո հարուստ երկրպագուներին, բայց մի՛ մոռանա այն տաքսու վարորդին, որը քեզ տուն է տանում, հարցրու նրա կնոջ մասին… Եվ եթե նա հղի է, եթե նրանք փող չունեն երեխայի համար շապիկներ գնելու, փող դիր նրա ձեռքը: Ես կարգադրել եմ, որպեսզի բանկում վճարեն քո այդօրինակ ծախսերը: Իսկ ինչ մնում է մյուսներին, դու նրանց վճարիր ճիշտ հաշվով: Ժամանակ առ ժամանակ օգտվիր մետրոյից, կամ շրջիր ավտոբուսով և շատ ավելի հաճախ քայլիր ոտքով, դիտիր քաղաքը: Զննի՛ր մարդկանց, նայիր այրիներին և որբերին և գոնե օրը մեկ անգամ ասա ինքդ քեզ, : Այո, դու հենց այդպիսին ես, ինչպիսին նրանք են, դստրիկս: Եվ նույնիս ավելի պակաս: Արվեստը, նախքան մարդուն թևեր տալը, որպեսի նա կարողանա ճախրել ամպերից վեր, սովորաբար կտրում է նրա ոտքերը: Եվ, եթե գա այն պահը, երբ դու քեզ վեր կզգաս հասարակությունից, անմիջապես թո՛ղ բեմը: Նստիր առաջին իսկ պատահած տաքսին և գնա Փարիզի արվարձանները:Դրանք ինձ շատ լավ ծանոթ են: Դու այնտեղ կտեսնես շատ պարուհիների, այնպիսիններին, ինչպիսին դու ես, նույնիսկ ավելի գեղեցիկները, ավելի նազելիները, ավելի հպարտները, քան դու ես: Քո թատրոնի լուսարձակների կուրացուցիչ լույսերը այնտեղ չկան: Նրանց լուսարձակը լուսինն է:
Նայի՛ր, ուշադի՛ր նայիր: Չի՞ Թվում քեզ արդյոք, որ նրանք քեզանից ավելի լավ են պարում: Խոստովանի՛ր, խոստովանի՛ր, աղջիկս: Միշտ էլ կգտնվի մեկը,որ քեզանից լավ կպարի և քեզանից լավ կխաղա: Եվ հիշիր, Չարլիի ընտանիքում չի եղել այնքան անտաշ մեկը, որ հայհոյեր կառապանին կամ ծաղրեր Սենայի ափին նստած աղքատին:
Ես պիտի մեռնեմ, բայց դու պիտի ապրես… Ես ուզում եմ, որ դու երբեք չիմանայիր ինչ բան է աղքատությունը:
Այս նամակի հետ քեզ ուղարկում եմ չլրացված դրամական չեկ, որպեսզի դու կարողանաս ծախսել այնքան, որքան ցանկանում ես: Բայց երբ ծախսես երկու ֆրանկ, մի՛ մոռացիր հիշեցնել քեզ, որ երորդը քոնը չէ, նա պետք է պատկանի այն անծաոթին, որն ունի դրա կարիքը: Իսկ դու հեշտությամբ կգտնես այդպիսի մեկին: Ես քեզ հետ խոսում եմ փողի մասին, որովհետև գիտեմ նրա դիվային ուժը: Գիտես, ես շատ ժամանակ եմ անցկացրել կրկեսում և միշտ երկյուղ եմ զգացել լարախաղացների համար: Բայց պետք է քեզ, աղջիկ սասեմ մի ճշմարտություն. Մարդիկ գետնի վրա ավելի’ անհաստատ են, քան լարախաղացները` երերուն լարի վրա: Գուցե կարող է պատահել այս երեկոն քեզ կուրացնի մի թանկագին ադամանդի փայլը, հենց դա էլ կլինի քո անհուսալի պարանը, և քո անկումն անխուսափելի է: Կարող է պատահել մի գեղեցիկ օր գերվես ինչ-որ արքայազնի գեղեցկությամբ, այդ պահին դու կդառնաս մի անփորձ լարախաղաց, իսկ անփորձները միշտ ընկնում են: Մի վաճառիր սիրտդ ոսկով ու զարդարանքներով, գիտցիր, որ ամենամեծ ադամանդը արևն է: Բարեբախտաբար նա լուսավորում է բոլորին: Եվ երբ, մի գեղեցիկ օր, սիրահարվես մեկն ու մեկին, ապա նվիրվիր նրան մինչև վերջ: Ես ասել եմ մորդ, որպեսզի նա այդ մասին գրի քեզ: Նա սերը ավելի լավ գիտի քան ես, նրան ավելի վայել է խոսել այդ մասին…
Ես գիտեմ, որ հայրերի և որդիների միջև գնում է հավերժական մենամարտ: Ինձ հետ, իմ մտքեր հետ կռվիր, աղջիկս: Ես չեմ սիրում հնազանդ երեխաներ, և քանի դեռ աչքերիցս արցունքներ չեն կաթել այս տողերի վրա, ուզում եմ հավատալ, ծննդյան այս գիշերը հրաշալիքների գիշեր է: Ես կցանկանայի, որպեսզի հրաշք կատարվեր, որ դու իսկապես հասկանայիր այն բոլորը, ինչ ցանկացա ասել քեզ:
Չարլին արդեն ծերացել է Ջերալդինա: Վաղ թե ուշ բեմական սպիտակ մետաքստի փոխարեն ստիպված պիտի լինես սև զգեստ հագնել, որպեսզի գաս իմ գերեզմանին: Այժմ ես չեմ ուզում վշտացնել քեզ: Միայն ժամանակ առ ժամանակ նայիր հայելուն, այնտեղ դու ինձ կտեսնես: Քո երակներով իմ արյունն է հոսում: Նույնիսկ այն ժամանակ, երբ արյունը կսառչի իմ երակներում,ես կուզենայի, որ դու չմոռանաս հորդ` Չարլիին:
Ես չեմ եղել հրեշտակ, բայց որքան կարողացել եմ` ձգտել եմ լինել մարդ:
Փորձիր և դու:
Համբուրում եմ քեզ:
Չարլի:
Առաջադրանք
1․ Կարդա՛ և գրավոր վերլուծի՛ր քեզ դուր եկած մտքերը․
Իսկ երբ քունը իջնում էր իմ ծերացող աչքերին, ես ծիծաղում էի նրա վրա ու ասում. << Հեռացի՛ր, իմ քունը իմ աղջկա երազանքներն են>>:
Չապլինը ավելի կարևորում էր իր աղջկա քունը, քան իրենը, և ուզում ասել, որ մյուսներն էլ այդպես անեն։
Այդ անունով ես ավելի քան քառասուն տարի ծիծաղեցրել եմ մարդկանց: Բայց ես ավելի լաց եմ եղել, քան նրանք ծիծաղել են: Ջերալդինա, այն աշխարհում, որտեղ ապրում ես դու, միայն պարերն ու երաժշտությունը չէ,որ գոյություն ունեն…Կեսգիշերին, երբ դու դուրս ես գալիս մեծ դահլիճից, կարող ես մոռանալ քո հարուստ երկրպագուներին, բայց մի՛ մոռանա այն տաքսու վարորդին, որը քեզ տուն է տանում, հարցրու նրա կնոջ մասին… Եվ եթե նա հղի է, եթե նրանք փող չունեն երեխայի համար շապիկներ գնելու, փող դիր նրա ձեռքը:
Հաճախ բեմի վրա պարող/երգողներն կորցնում են իրենց երկրպագուների մոտ, և ուզում է ասել, որ կյանքը բեմում կամ բեմի վրա չէ, այլ ետնաբեմում, և ետնամբեմից դուրս, քանի որ դահլիճից դուրս է կյանքը, որը քեզ սպասում է։
Այս նամակի հետ քեզ ուղարկում եմ չլրացված դրամական չեկ, որպեսզի դու կարողանաս ծախսել այնքան, որքան ցանկանում ես: Բայց երբ ծախսես երկու ֆրանկ, մի՛ մոռացիր հիշեցնել քեզ, որ երորդը քոնը չէ, նա պետք է պատկանի այն անծաոթին, որն ունի դրա կարիքը: Իսկ դու հեշտությամբ կգտնես այդպիսի մեկին:
Դրսում կան շատ կարիքավոր մարդիկ, ովքեր ունեն անգամ չնչին գումարի կարիք, և դու քո գումարով կարող ես լավություն անել, և՛ քեզ, և՛ իրեն։
ՈՒՆԵՏԻ ԽՈՒԱՆ ԿԱՌԼՈՍ ՏԱՍԸ ՊԱՏՎԻՐԱՆՆԵՐ
Օրիգինալ լինելու ուղիներ մի՛ փնտրեք: Մյուսներից տարբեր լինելն անխուսափելի է, երբ մարդ չի մտահոգվում այդպիսինը լինելու համար:
Մի՛ փորձեք շլացնել բուրժուային: Չի՛ ստացվի: Նա միայն վախենում է, երբ իր գրպանին են սպառնում:
Մի՛ աշխատեք նեղություն տալ ընթերցողին, ո՛չ փնտրեք, ո՛չ էլ հայցեք նրա օգնությունը:
Երբեք մի՛ գրեք մտածելով քննադատության, բարեկամների կամ հարազատների, անուշիկ հարսնացուի կամ կնոջ մասին: Մի՛ մտածեք անգամ ենթադյալ ընթերցողի մասին:
Ոչ մի բանի մի՛ զոհաբերեք գրականության անկեղծությունը: Ո՛չ քաղաքականությանը, ո՛չ հաղթանակին: Միշտ գրե՛ք այն լուռ ու անողոք ուրիշի համար, որ կրում ենք մեր ներսում, և հնարավոր չի լինի խաբել:
Մի՛ հետևեք մոդաներին, աղերսեք սուրբ ուսուցչին մինչև երրորդ աքլորականչը:
Մի՛ սահմանափակվեք արդեն հռչակ ձեռք բերած գրքերը կարդալով: Պրուստն ու Ջոյսն արհամարհված էին, երբ քթները դուրս հանեցին, այսօր հանճարներ են:
Մի մոռացեք իրավացիորեն հայտնի արտահայտությունը՝ երկու անգամ երկու հավասար է չորսի: Բայց՝ իսկ եթե հանկարծ հի՞նգ լիներ:
Մի՛ արհամարհեք արտասովոր շարադրանքով թեմաները, ինչպիսին էլ լինի նրանց ծագումը: Գողացե՛ք, եթե դրա անհրաժեշտությունը կա: Միշտ ստե՛ք:
Մի՛ մոռացեք, որ Հեմինգուեյը գրել է. «Ես իմ վեպի անգամ արդեն պատրաստ հատվածներն ընթերցեցի, որն, ըստ էության, ամենանվաստ բանն է, մինչև ուր կարող է իջնել գրողը»:
Առաջադրանքներ
1. Մեկնաբանե՛ք պատվիրանները։
Բոլոր պատվիրանները այն մարդկանց համար են, ովքեր ուզում են դառնալ գրող, ստեղծագործել․․․․ Այս պատվիրանները սովորեցնում են այն, որ այնպես գրել, ստեղծագործել, որ հասարակությանը հետաքրքրի։
2. Ավելացրե՛ք տասնմեկերորդ պատվիրանը։
Մի արեք բան, որի համար կփոշմանեք։
Մի արեք բան, որը չեք ուզում։
Էմիլի Բրոնտե
Անավարտ պատմվածք
1801… Ես հենց նոր եմ վերադարձել իմ տանտիրոջ մոտից՝ միակ հարևանիս, որը դեռ կհասցնի ինձ էլ ձանձրացնել։ Այս վայրը, անկասկած, գեղեցիկ է։ Ամբողջ Անգլիայում հազիվ թե գտնվի մարդկային ժխորից լիովին մեկուսացած այսպիսի մի տեղ։ Հոռետեսի համար սա կատարյալ եդեմ է։ Իսկ միստր Հիթքլիֆը և ես այդ մենությունը կիսելու շատ հարմար զույգ ենք։ Նա մի սքանչելի մարդ է։ Այդ մարդը չի էլ պատկերացնում, թե ինչպի՜սի ջերմությամբ իմ սիրտը լցվեց իր հանդեպ, երբ ձիով մոտենալիս տեսա, թե ինչպես հոնքերի տակ քաշվեցին կասկածով լի նրա սև աչքերը, և ինչպես նախանձելի վճռականությամբ նա մատներն ավելի խոր մտցրեց իր ժիլետի մեջ, հենց որ հայտնեցի իմ անունը։
— Միստր Հի՞թքլիֆ,— հարցրի ես։
Ի պատասխան նա լռելյայն գլխով արեց։
— Միստր Լոքվուդ՝ ձեր նոր վարձակալը, սըր։ Ինձ համար պատիվ եմ համարում ժամանելուց անմիջապես հետո հույս հայտնել, որ ձեզ նեղություն չեմ պատճառել, երբ այդպես համառորեն խնդրում էի թույլատրել տեղափոխվելու Կեռնեխների ագարակատուն։ Լսեցի, որ երեկ ինչ֊որ մտահոգության մեջ եք եղել։
— Կեռնեխների ագարակատունը իմ սեփականությունն է, սըր,— ջղաձիգ շարժումով ընդհատեց նա։— Ոչ մեկին թույլ չեմ տա անհանգստացնել ինձ, երբ դա իմ իրավունքն է։ Ներս անցեք։
«Ներս անցեք»֊ը նա արտասանեց սեղմած ատամների արանքից, և դա հնչեց որպես անեծք. «Գրողը տանի քեզ», և դարպասն էլ, որին հենվել էր, այդ անեծքի վրա չբացվեց. կարծում եմ, հենց դա էլ դրդեց ինձ ընդունել նրա հրավերը։ Այդ մարդը հետաքրքրությունս շարժեց նրանով, որ ավելի շատ էր խուսափում մահկանացուներից, քան ես։
Երբ նա տեսավ, որ ձիուս կուրծքը համարձակորեն ուղղվում է դեպի փակոցը, ձեռքը պարզեց, դռան շղթան քաշեց, ապա խորասուզված քայլեց խճածածկ շավիղով, և հենց որ բակ մտանք, կանչեց.
— Ջոզեֆ, տար միստր Լոքվուդի ձին և մի քիչ գինի բեր։
«Ահա ուրեմն և սպասարկող ամբողջ անձնակազմը,— մտածեցի ես՝ լսելով նրա միանգամից տրված երկու հրամանը։— Զարմանալի չէ, որ սալաքարերի արանքներում խոտ է բուսնում, իսկ թարմ ցանկապատի միակ խուզողները անասուններն են»։
Ջոզեֆը տարիքով, ոչ, ավելի շուտ մի ծեր մարդ էր, գուցեև շատ ծեր, բայց առույգ ու ջլապինդ։
«Տեր աստված, օգնիր մեզ»,— ցածրաձայն ինքն իրեն ասաց նա՝ ընդգծված դժգոհությամբ օգնելով ինձ իջնել ձիուց։ Այդ պահին ինձ վրա գցած նրա մռայլ հայացքից գթասրտորեն ենթադրեցի, որ աստվածային օգնությունը հարկավոր է նրան ճաշը մարսելու համար, և որ նրա բարեպաշտ այդ բացականչությունը ոչ մի կապ չունի իմ անսպասելի ժամանման հետ։
«Մոլեգին հողմերի դարավանդ» է կոչվում միստր Հիթքլիֆի բնակավայրը։ «Մոլեգին» բառը բազմիմաստ մակդիր է, որ պատկերացում է տալիս մթնոլորտային այն ահավոր խառնաշփոթի մասին, որին այդ վայրը ենթակա է մրրկածուփ եղանակներին. երևի այդ բարձունքի վրա անընդհատ ուժգին հողմեր են սուրում։ Մթնոլորոտում սլացող հյուսիսային քամու թափի մասին կարելի էր դատել տնից ոչ հեռու աճող մի քանի ցածլիկ եղևնիներից և դալուկ տատասկաթփերից, որոնց բոլոր ոստիկները հակվում են միայն մի կողմ, ասես ողորմություն են հայցում արևից։ Բարեբախտաբար, ճարտարապետը հեռատես է եղել և ամուր է կառուցել տունը. նեղ լուսամուտները խորանում են պատի մեջ, իսկ անկյունները պաշտպանված են քարե մեծ ելուստներով։
Դռան շեմքից ներս անցնելուց առաջ ես կանգ առա, որ հիացմունքով դիտեմ ճակատին, հատկապես գլխավոր մուտքի վերևում, առատորեն դեսուդեն ցրված գրոտեսկային հարթաքանդակները, որոնց մեջ մաշված, գունաթափ գրիֆաքանդակների ու չարաճճի տղաների վայրագ քաոսում, նկատեցի «1500» տարեթիվը և «Հերթըն Էրնշոու» անունը։ Ուզում էի մի քանի դիտողություն անել և տան նոթոտ տիրոջը խնդրել համառոտակի պատմել տեղի պատմությունը, բայց նա երևաց դռան մոտ այնպիսի տեսքով, ասես պահանջում էր ներս մտնել կամ էլ անմիջապես թողնել հեռանալ, իսկ ես չէի ուզում նրան համբերությունից հանել, մինչև որ չտեսնեի տան ներսի մեկուսի անկյունները։
Մեկ աստիճան բարձրանալով, մենք, առանց նախասենյակ կամ միջանցք մտնելու, անցանք հյուրասենյակ. դա այստեղ կոչվում է տուն։ Այն առհասարակ ծառայում է թե խոհանոց և թե ճաշասենյակ։ Բայց Դարավանդում խոհանոցին, ըստ երևույթին, հատկացված էր մի այլ տեղ. համենայն դեպս, ձայների աղմուկը և խոհանոցի սպասքի չխչխկոցը լսվում էր պատի մյուս կողմից։ Մեծ բուխարու մեջ ոչինչ չէին տապակում կամ թխում, չէին փայլում պատերին շարված պղնձե կաթսաները և թիթեղյա քամիչներր։ Եվ, սակայն, մի անկյունում թե՛ ջերմությունից և թե՛ լույսից փայլին էին տալիս բազմաթիվ անագե ափսեներ, որոնք արծաթե սափորների ու գավաթների հետ միասին, մեջընդմեջ շարված կաղնեփայտե լայն դարակների վրա, շարք֊շարքի հետևից հասնում էին մինչև տանիք, որի տակ ոչ մի ծածկ չկար, բացի կառուցապատ այն տեղերից, ուր կախված պահվում էին վարսակի բլիթներ, տավարի, ոչխարի ու խոզի ապխտած ազդրեր։ Բուխարու վերևի մասում կախված էին զանազան տեսակի մաշված հին հրացաններ և մի զույգ հեծելազորային ատրճանակ, և, որպես զարդարանք, բուխարու ելուստի երկայնքով դրված էին անճաշակ ներկված երեք թիթեղյա տուփ։ Հատակը պատած էր ողորկ սպիտակ քարով. բարձր թիկնակներով հնաոճ բազմոցները ներկված էին կանաչ գույն, իսկ մեկ֊երկու սև գույնի ծանր աթոռներ թաքնված էին ստվերում։ Դարակների տակ պառկած էր ձագերի ոհմակով շրջապատված կարմրադարչնագույն էգ շունը՝ փոյնտերը. ուրիշ շներ էլ կային, որ տեղավորվել էին մյուս խորշերում։
Սենյակն ու կահույքը անսովոր չէին թվա, եթե պատկանեին հյուսիսաբնակ հասարակ ֆերմերի, որն աչքի է ընկնում իր համառության նշաններ արտահայտող դեմքով և մարմնի ամրակազմ անդամներով, որոնց ուժը ցայտուն կերպով ընդգծում էին նրա կարճ շալվարն ու զանգապանները։ Եթե շրջապատում, այդտեղից հինգ֊վեց մղոն հեռու, ճաշից հետո ներս մտնեք որևէ տուն, ապա այդ տիպի անհատներ կտեսնեք կլոր սեղանի մոտ, բազկաթոռին բազմած, առջևը դրած փրփրակալած էյլով լի մի գավաթ։ Բայց միստր Հիթքլիֆը իր բնակավայրի ու ապրելակերպի տարօրինակ հակադրությունն է։ Արտաքինով նա թխադեմ գնչու է, հագուստով ու շարժուձևերով՝ ջենտլմեն, այսինքն՝ ջենտլմեն այնքանով, որքանով այդպիսին կարող է լինել գյուղական սքուայրը ։ Գուցե զգեստը անկարգ է, բայց թափթփված չէ, որովհետև կազմվածքը սլացիկ է, գեղեցիկ և փոքր֊ինչ անբարեհամբույր է։ Ոմանք, երևի, կմտածեն, որ նա ունի լավ դաստիարակությանը չհամապատասխանող գոռոզության որոշ նշաններ։ Բայց իմ մեջ եղած համակրանքի զգացումը ինձ հուշում է, որ դա բոլորովին էլ այդպես չէ. բնազդով զգում եմ, որ միստր Հիթքլիֆի զսպվածությունը բխում է նրանից, որ նա իր զգացմունքները չի արտահայտում և չի ձգտում փոխադարձ բարեկամական կապերի։ Նա հավասարապես կսիրի ու կատի թաքուն և հանդգնություն կհամարի, եթե իրեն սիրեն կամ ատեն։ Բայց ոչ, ես չափն անցա, իմ սեփական հատկությունները առատորեն շնորհում եմ նրան։ Գուցե միստր Հիթքլիֆը իր այլազան պատճառներն ունի ձեռքը հետ քաշելու, երբ նրան պարտադրում են ծանոթության. դրանք ինձ դրդող պատճառների նման չեն։ Թույլ տվեք հուսալ, որ իմ խառնվածքը եզակի խառնվածք է։ Սիրելի մայրս հաճախ ասում էր, որ ես երբեք բարեհարմար ընտանեկան օջախ չեմ ունենա, և հենց այս ամառ ապացուցեցի, որ ես բոլորովին արժանի չեմ դրան։
Երբ հրաշալի եղանակին մի ամիս անց էի կացնում ծովափին, հանդիպեցի մի շատ հմայիչ էակի, որը աչքիս իսկական աստվածուհի էր թվում, քանի դեռ ինձ վրա ոչ մի ուշադրություն չէր դարձրել։ Ես իմ սերը երբեք չէի արտահայտում խոսքով, բայց եթե հայացքը կարող էր խոսել, ամենասովորական ապուշն անգամ գլխի կընկներ, որ ես սիրահարված եմ մինչև ականջներս։ Նա, ի վերջո, հասկացավ և սկսեց նայել ինձ պատասխան հայացքով, որն ամենաքաղցրն էր բոլոր այն հայացքներից, որ կարելի է երևակայել։ Իսկ ինչպե՞ս վարվեցի ես։ Խոստովանում եմ ամաչելով. դարձա սառույցի պես սառը և խխունջի նման քաշվեցի պատյանիս մեջ. նրա ամեն մի հայացքից հետո դառնում էի ավելի սառը և ավելի շատ էի հետ քաշվում, մինչև որ, վերջապես, խեղճ ու անմեղ աղջիկը դադարեց հավատալ իր զգացմունքներին և, իր հավանական սխալից շփոթված ու ճնշված, համոզեց մորը, որ իսկույն մեկնեն։ Տրամադրության այս տարօրինակ շրջադարձից հետո ես վաստակեցի հաշվենկատ ու անսիրտ մարդու համբավ. թե որքան անիրավացի էր դա, միայն ինքս գիտեմ։
Նստեցի բուխարու կողքին, ուղիղ տանտիրոջ բազկաթոռի դիմաց, և տիրող լռության մեջ փորձեցի շոյել շանը, որը լակոտներին թողած, գայլի պես սկսեց հետևից մոտենալ իմ սրնքամսին։ Նրա շրթունքը վեր սողաց՝ մերկացնելով մխրճելու պատրաստ սպիտակ ատամները։ Ի պատասխան իմ շոյանքին, ևս լսեցի երկար ու խուլ գռմռոց։
— Լավ կանեք, շանը հանգիստ թողնեք,— քրթմնջաց միստր Հիթքլիֆը, քացի տալով շանը և կանխելով նրա էլ ավելի կատաղի հարձակումը։— Դա երես տված շուն չէ, դրա համար չէ, որ պահում ենք։— Ապա քայլելով դեպի կողքի դուռը՝ կանչեց.
— Ջոզե՜ֆ։
Ջոզեֆը մառանի խորքից ինչ֊որ անհասկանալի բան փնթփնթաց, բայց վերև բարձրանալու նշաններ ցույց չտվեց, ուստի տանտերն ինքը իջավ նրա մոտ՝ թողնելով ինձ դեմ առ դեմ այդ անզգամ էգ շան և երկու վայրագ, փռչոտ գամփռերի հետ, որ միասին աչալուրջ հետևում էին իմ բոլոր շարժումներին։ Ես բոլորովին տրամադիր չէի զգալու նրանց ժանիքների ուժը և սուսուփուս նստած էի իմ տեղում. բայց մտածելով, որ նրանք հազիվ թհ հասկանան ինձ հասցրած իրենց անխոս վիրավորանքները, դժբախտություն ունեցա երեքին էլ աչքով անել և ծռմռել բերանս. իմ ծամածռություններից մեկն այնպես զայրացրեց գամփռին, որ նա հանկարծ կատաղեց և նետվեց ծնկներիս։ Ես նրան հրեցի մի կողմ և իսկույն սեղանը քաշեցի իմ ու նրա միջև։ Այդ բանը ոտքի հանեց ամբողջ ոհմակը. կես դյուժին տարբեր մեծության և տարիքի չորքոտանի դևեր ծածուկ որջերից դուրս նետվելով, վազեցին դեպի սենյակի կենտրոն։ Ես զգացի, որ իմ կրունկներն ու բաճկոնիս փեշերր դառնում են գրոհի առարկա. ինչքան կարող էի, աշխատում էի անթրոցով հետ մղել ավելի խոշորներին և խաղաղությունը վերահաստատելու համար ստիպված էի բարձրաձայն օգնության կանչել տնեցիներից որևէ մեկին։
Միստր Հիթքլիֆը և նրա ծառան մառանի աստիճաններով վերև էին բարձրանում զայրացուցիչ սառնասրտությամբ։
Չեմ կարծում, որ նրանք շտապում էին գեթ մի վայրկյան սովորականից շուտ երևալ, թեև բուխարու մոտ աղմուկն ու կաղկանձյունը շարունակում էին փոթորկվել։ Բարեբախտաբար, խոհանոցից շտապեցին օգնության հասնել. քշտած փեշերով ու թևքերով, կրակից կարմրատակած այտերով մի կին, ձեռքի տապակը թափահարելով, նետվեց մեր մեջտեղը։ Նա իր զենքով ու լեզվով այնքան հաջող սկսեց գործել, որ փոթորիկը, ասես կախարդական մի ուժով իսկույն խաղաղվեց, և միայն այդ ռազմիկի կուրծքն էր, ուժեղ քամուց փոթորկահույզ եղած ծովի պես, արագորեն բարձրանում ու իջնում, երբ շեմին երևաց տանտերը։
— Հը, գրողը տանի, ի՞նչ է պատահել,— հարցրեց տանտերը և նայեց ինձ այնպիսի հայացքով, որ ես քիչ էր մնում պոռթկայի այդպիսի անհյուրընկալ ընդունելությունից։
— Իրոք որ, գրողը տանի,— փնթփնթացի,— ավետարանական դիվահար խոզերի հոտի մեջ չար ոգին հազիվ թե ավելի ուժեղ լիներ, քան ձեր այս շների մեջ է, սըր։ Հյուրին նրանց հետ թողնելը նույնն է, թե վագրի երախը գցել նրան։
— Նրանք երբեք չեն դիպչի մարդուն, եթե նա ինքը որևէ բանի ձեռք չտա,— նկատեց Հիթքլիֆը՝ շիշը դնելով իմ առջև և սեղանը տեղադրելով իր նախկին տեղը։— Շները պետք է զգոն լինեն։ Դե, մի բաժակ գինի՞։
— Ոչ, շնորհակալ եմ։
— Հո չեն կծել։
— Եթե կծած լինեին, ես գիտեմ, թե կծողին ինչ կանեի։
Հիթքլիֆի դիմագծերը մեղմացան, ժպիտ անցավ դեմքով։
— Դե լավ, լավ,— ասաց նա,— դուք հուզված եք, միստր Լոքվուդ։ Մի քիչ գինի խմեք։ Այս տան մեջ այնքան հազվադեպ են հյուրեր երևում, որ ես, ինչպես և իմ շները, խոստովանում եմ, չենք կարողանում նրանց ընդունել պատշաճ ձևով։ Դե, ձեր կենացը, սըր։
Գլխով ողջունեցի և ի պատասխան ասացի՝ «Ձեր կենացը»։ Զգացի, որ հիմարություն կլիներ շների ոհմակի անքաղաքավարության պատճառով նստել և մռայլվել, բացի այդ, չէի ուզենա հնարավորություն տալ տանտիրոջը զվարճանալ իմ հաշվին՝ եթե այդպիսի մի ցանկություն առաջանար նրա մեջ։ Նա, հավանաբար, Ավելի խոհեմ գործ համարեց չվիրավորել շահավետ տնվորին, մի փոքր մեղմացրեց իր լակոնիկ ոճը՝ կրճատելով դերանունները և օժանդակ բայերը և մտածեց, որ իմ մեջ հետաքրքրություն կառաջանա, եթե սկսի խոսել իմ մեկուսացած տեղի առավելությունների ու թերությունների մասին։ Ես համոզվեցի, որ մեր շոշափած հարցերին նա լավ տեղյակ է և, տուն գնալուց առաջ, ոգևորված հայտնեցի, որ վաղը նորից կանցնեմ։ Նա, ինչպես երևում է, բնավ չէր ցանկանում, որ ես իմ ներխուժումը կրկնեի։ Այնուամենայնիվ, ես կգամ։ Զարմանալի է՝ նրա հետ համեմատած ես որքան մարդամոտ եմ։
Վերլուծություն
Շատ վատ եղավ, որ պատմվածքը մնաց կիսատ, քանի որ ինձ համար մնացին շատ կարևոր հարցեր։ Ընթացքը՝ Սկզբում, կարծես թե Լոքվուդը սիրահարվում է Հիթքլիֆին, բայց ոչ։ «Մոլեգին հողմերի դարավանդ» է կոչվում միստր Հիթքլիֆի բնակավայրը։ «Մոլեգին» բառը բազմիմաստ մակդիր է, որ պատկերացում է տալիս մթնոլորտային այն ահավոր խառնաշփոթի մասին, որին այդ վայրը ենթակա է մրրկածուփ եղանակներին։ Լոքվուդը արտաքինով թխադեմ գնչու է, հագուստով ու շարժուձևերով՝ ջենտլմեն, այսինքն՝ ջենտլմեն այնքանով, որքանով այդպիսին կարող է լինել գյուղական սքուայրը։
Պատմվածքը ինձ դուր եկավ, քանի որ ընթացքը շատ հետաքրքիր և պատկերավոր էր նկարագրում հեղինակը։ Ասելիքը կամ գաղափարը չհասկացա, որովհետև պատմությունը կիսատ է։ Իմ կարծիքով, պատմվածքում և՛ դորամա է, և՛ արկածային։
Սեյրան Առաքելյան, 8-2 դասարան 